İçindekiler
Bebeklik döneminden başlayarak insanların gelişimi üzerinde yapılan araştırmalar bizlere şefkat ve empatinin insan hayatının erken dönemlerinden itibaren mevcut olduğunu göstermektedir. Çocukların gelişimleri süresince, onların ruhunda bulunan empati ve şefkat tohumlarının yeşermesini, büyüyüp meyve vermesini sağlayacak ve bu yolculuk boyunca arkalarından desteğini esirgemeyecek olan yetişkinlere büyük görevler düşmektedir.
Bu gelişim sürecinde, çocukların insanlara değer vermesini sağlamak için çalışmalıyız. Başkaları için sorumluluk üstlenip, sorumluluğu yerine getirmek için uğraş vermelidirler. Bu değerler çocukların daha mutlu ve daha başarılı olmasını sağlayacak temellerdir. Hayatları boyunca daha iyi ilişkiler kurarak mutluluğun da önemini anlayacaklardır.
Çocuklarımız büyüyüp iş hayatına atıldığında, genellikle başarılı olanlar empati yeteneği gelişmiş, sosyal çocuklar daha kolay iş birliği yapabilirler ve bu özellikte onlara başarıyı daha hızlı getirecektir.
Şefkatli ve saygılı çocuklar yetiştirmek için rehber olabilecek bazı ipuçları.
1.Çocuklarınızla şefkatli, sevgi dolu ilişkiler geliştirmeye çalışın.
Çocuklar, kendilerine karşı sergilenen davranışlar ile sevgi, şefkat ve saygının ne olduğunu öğrenirler. Sevildiklerini hissettiklerinde onlarda sizlere karşı aynı hisleri besler ve bağlanırlar. Gelişen bu bağlar onları değerlerimize ve öğrettiklerimize daha açık hale getirir.
Neler yapılmalı?
Çocuklarımıza sevgimizi göstermeli, fiziksel ve duygusal yönden desteklemeliyiz. Onlar için huzurlu bir aile ortamı hazırlayarak ebeveyn şefkati göstermeliyiz. Onlarında birer birey olduklarını unutmamalıyız, düşüncelerine ve kararlarına saygı göstermeliyiz. Önemli şeyler hakkında konuşmak, kararlarında desteklemek, başarılarına ortak olmak, zorluklarda destek olmak bağların kuvvetlenmesini sağlayacaktır.
Çocuklarınızla zaman geçirin, bunun bir çok farklı yöntemi bulunmaktadır. Gece yatmadan kitap okumak gibi. Kararlaştırılmış bir zamanda ikinizin de sevdiği bir aktiviteye katılarak birlikte zaman geçirebilirsiniz.
2.Güçlü bir ahlaki rol model ve akıl hocası olun.
Çocuklar, değer verdikleri insanların yaptıklarını izleyerek etik değerlerini ve davranışlarını geliştirir.
Adil ve dürüst olmalı, sıkıntıları barışçıl bir şekilde çözümlemeli, öfke kontrolü gibi zor duyguları nasıl idare ettiğimize dikkat etmeliyiz. Kimse mükemmel değildir. Kusurlarımızı ve eksiklerimizi kabul edip çocuklarımızın karşısında alçak gönüllü ve dürüst bir model olarak durmalıyız. Unutmamak gerekir ki çocuklarımız bize güvenip saygı duyarlarsa bizleri rol model alırlar. Bu sebeple çocuklarımızla olan ilişkilerimizi iyi tutmalıyız. İnişler çıkışlar elbet olacaktır, bu gibi durumlarda da onarmayı bilmeliyiz.
3.Başkalarına değer vermeyi bir öncelik haline getirin ve yüksek etik beklentiler belirleyin.
Anne ve babaların başkalarına karşı olan davranışları da çocuklar için önemlidir. İnsanları önemsemenin kendi mutlulukları kadar önemli olduğunun farkına varmalıdırlar.
Çocukları verdikleri sözleri yerine getirmeye, yerine getirmesi biraz uğraştırıcı olsa bile yinede doğru olanı yapmaya yönlendirmek, adaletli olmak gibi kavramları uygulamaya zorlamak onları zaman zaman mutsuz edebilir. Bu onların başkalarına değer vermesini sağlayacaktır.
Çocuğunuzun içerisinde bulunduğu sosyal bir gruptan ayrılma kararına onay vermeden önce o grup içerisinde ki sorumluluğunu, arkadaşlarına karşı olan yükümlülüklerini tekrar gözden geçirmesini isteyin. Sorunları gözden geçirerek çözüm bulmaya teşvik edebilirsiniz.
4.Çocuklara özen ve minnettarlık göstermeleri için fırsatlar sağlayın.
Çocuklar, onlara katkı sağlayan insanları takdir etmelidirler. Araştırmalar, minnetini gösterme alışkanlığı olan çocukların, daha yardımsever, cömert ve şefkatli olduklarını göstermektedir. Bu yapıya sahip çocukların daha mutlu ve daha sağlıklı olma olasılıklarının diğer çocuklara göre çok yüksek olduğunu da gösteriyor.
Şefkatli ve minnettar olmayı öğrenmekte yeni bir hobi edinmek gibidir. Düzenli olarak tekrarlamak gerekir. Onlara sorumluluk verin. Rutin olarak bazı ev işlerine dahil olmasını isteyin ve nadir gördüğünüz nezaket davranışlarını güzel sözler ile övün. Karşılaştığınız yada bir yerde gördüğünüz adaletsizlikler ile ilgili onlarla konuşmaya çalışın. Durumu değerlendirmelerini isteyin, neden adil yada neden haksız olduğunu sorun. Sizde düşüncelerinizi onunla paylaşın.
Teşekkür etmeyi, sabah uyandığınız andan akşam yattığınız ana kadar bir ritüel haline getirin.
5.Çocuğunuzun ilgi çemberini genişletin.
Çocuklarımız sadece bulundukları çevre ile ilişki kurarlar, yani bu alan içerisinde sosyalleşir ve empati yaparlar. Biz ebeveynler olarak sık sık karşılaştığı zorluk, çocuklarımızın bu alan dışında bulunan insanlarla olan ilişkileridir. Örneğin, sınıfa gelen yeni bir arkadaş, başka bir dil konuşan bir yabancı yada okulda ki bir öğretmen; onlarla olan iletişimlerinin gelişmesine yardımcı olmak gerekmektedir.
Okulda ki bir çocuk yada aile içi problemleri olan savunmasız bir çocuğun bakış açısı ile düşünmeyi yada duygularını dikkate almasını sağlayın. Sıkıntılar yaşayan arkadaşını nasıl rahatlatacağını yada sorunun çözülmesinde nasıl yardımcı olabileceği üzerinde konuşun basit fikirler verebilirsiniz.
Dinlemeyi öğretin. Genişleyen çevresinde, tanımadıkları kişileri dinlemesinin önemini anlatın.
6.Çocukların, toplumlarında etik düşünürler ve olumlu değişim yapıcı olma yeteneklerini teşvik edin.
Çocuklar doğaları gereği saf kalplidirler, kötülük düşünmezler, bu sebeple de etik sorularla ilgilenirler ve uğraşırlar. Bu sorularla uğraşmak onların daha sonra ki dönemde yaşayacakları çelişkili durumlarda nasıl hareket edeceğini anlamalarına yardımcı olacaktır. Bulundukları ortamı iyileştirmek için liderlik rolü üstlenmek isterler. Önümüzde ki örnekleri gözden geçirirsek, adaletsizliği durdurmak için başlatılan hareketlerin çoğu gençler ve çocuklar tarafından başlatıldı.
Çocukların, toplumda ki adaletsizliklerle nasıl mücadele etmeleri gerektiği, bulunduğu topluluğu nasıl güçlendirebileceği konusunda fikirler verebilir ve bu düşünce yapısına sahip olmasını sağlayabilirsiniz.
Sosyal sorumluluk bilinci ile sosyal programlara katılmalarını sağlayın (kız çocuklarının eğitimini desteklemek gibi).
Yalnız yapmaya değil de başkaları ile birlikte yapmaya teşvik edin. Çeşitli öğrenci gruplarına katılmasını sağlayın.
7.Çocukların özdenetim geliştirmelerine ve duygularını etkili bir şekilde yönetmelerine yardımcı olun.
Çocuğunuza bütün duyguların iyi olduğunu öğretin fakat bazıları ile baş etmenin kolay olmadığını da. Çocuklara, duygularıyla doğru bir şekilde nasıl baş edilebileceğinin öğretilmesi gerekmektedir.
Hayal kırıklığı, öfke yada üzüntü gibi yönetilmesi zor olan duyguları anlatın ve neden böyle hissettikleri üzerinde uzun uzun konuşun. Bu zor durumları yönetmenin tekniği ile ilgili bilgi verin.
Birlikte uygulayacakları üç kolay adımla nasıl rahatlayacağını anlatın; dur, burundan derin bir nefes almasını, yavaşça ağızdan vermesini ve beşe kadar saymasını söyleyin. Çocuğunuzun yaşadığı olumsuz bir duyguda bunu hatırlatın.
Sizin karşılaştığınız bir durumu çocuğunuz fark ederse, bunun üstesinden nasıl geldiğinizi konuşun. Net sınırları belirleyin ve onun refahı için olduğunu anlatın.
Adaletli, saygılı ve şefkatli bir çocuk yetiştirmek gerçekten zor bir iştir. Bunu başarmak hepimizin yapabileceği bir şeydir. Hiçbir şey size bundan daha büyük bir ödül olamaz.
