Gebelikte Kahve Tüketimi Zararlı mıdır?

Ülkemizde çay ve kahve oldukça tercih edilen ve tüketilen içeceklerdendir. Gebelik sürecinde olan birçok gebe, bu süreçte kahve tüketip tüketmeyeceklerini, bebeğin bundan herhangi bir zarar görüp göremeyeceğini merak eder. Gebelikte kahve tüketimi hakkında yapılan pek çok araştırma, bu dönemde kahve tüketiminin bebeğe zararlı olduğu yönündedir. Bu süreçte anne adayları ise kimi zaman bilerek kimi zaman bilmeyerek kahve tüketebilir.

Kafein birçok içecekte ve besinde bulunan bir maddedir. İçeceklerle birlikte alındığında ise kafein vücuda oldukça hızlı bir şekilde yayılır ve hızlı etki eder. Buradan da plasenta tarafından bebeğe gider. Yaklaşık 200 mg kafeinin vücuda girmesi, bebeğe kan ileten plasenta akımının %25 oranda düşmesine neden olur. Gebelikte kahve tüketimi ile ilgili endişe de burada başlamalıdır.

Kahvenin Tek Zararı Kafein

Gebelikte kahve tüketimi kafeinin verdiği zarar dolayısı ile zararlı kabul edilir. Gebelik sürecinde kahve içmemek, bu süreci daha sağlıklı geçirmek demektir. Bu süreçte kahve ile çayın bebeğe zarar miktarı hemen hemen aynı orandadır. Gebelik sürecinde her besinin aşırısı anneye ve bebeğe zararlıdır. Kafein de bunların başında gelir. Aşırı kafein tüketimi ile ilgili yapılan araştırmalarda gebelikte düşüklüğe kadar gidildiğini gösterir.

Gebenin metabolizması, kafein yakımını sağlayacak bir düzeydedir. Ancak bu metabolizma bebeklerde bulunmaz. Bu sebeple tüketilen her kafein anneye göre bebekte daha fazla bulunur. Gebelerdeki metabolik özellikler bebeğe aktarılan kafein düzeyini de belirler. Farklı iki gebenin metabolik özellikleri de farklı olduğundan annelerin bebeklere aktardıkları kafein miktarları da farklı olur. Sık ve uzun vadelerde kahve tüketen gebelerin bebek gelişimlerinde gerilik görülme riski fazladır.

Gebenin Metabolizması ve Kafein

Tüketilen kafein miktarının bebek gelişimini hangi mekanizmalarla etkilediği önemli bir sorudur. Gebelerin; biyolojik, fiziksel, metabolik, genetik ve çevresel etkenleri oldukça değişkenlik gösterir. Bu nedenle bu sorunun cevabı anneden anneye değişiklik gösterir.

Gebelikte kahve tüketimi ile ilgili yapılan bilimsel araştırma verilerinde, günlük 200 mg kafein tüketen annenin bebeğinin kilosunda 60-70 gr azalma gözlemlenmiştir. Yine aynı araştırmada, hamile kalmadan önce günlük 300 mg kafein tüketen ancak hamilelik sürecinde bu miktarı 50 mg’a kadar düşüren gebelerle, kafein tüketimini 300 mg olarak sürdüren annelerin bebeklerinin kilolarında karşılaştırma yapılmıştır. Gebelikte kahve tüketimi ile ilgili araştırmaların genelinde; kafein miktarını azaltmayan annelerin bebeklerinde ortalama 150 gram ağırlığın azaldığı belirlenmiştir. Yapılan diğer çalışmalarda gebe kadınların 3/4 ‘ünün günlük ortalama 2 fincan kahve tükettiği ve günlük 5 fincandan fazla tüketen kadınlarda da erken doğum, gebelik süresine göre düşük ağırlıklı bebekler doğurdukları gözlemlenmiştir. Buna ek olarak başka bir çalışmada annenin fazla miktarda kafein alımı sonucunda fetusun kemik yoğunluğu ve kalsiyum içeriği üzerine zararlı etkileri olduğu saptanmıştır.

Bu araştırmalar sonucunda göze çarpan sonuç ise şudur:

• Kafein tüketimi artış gösterdikçe, bebekteki gelişim geriliği riski de doğru orantılı olarak artmaktadır.
• Aşırı miktarda alınan kafein Fe (demir), Zn (çinko) gibi önemli minerallerin emilimini engelleyerek anemi riskini arttırmaktadır.
• Uluslararası Obezite Dergisinde yayımlanan, 15 yıllık ayrıntılı bir incelemeyi kapsayan bir araştırmada, gebelik süresi boyunca yoğun miktarda kafein tüketen annelerin çocuklarında, kafein almayanlara göre %89 oranında obeziteye rastlanmıştır.
• Alkol tüketimi ile gebelikte kahve tüketimi benzerlik gösterir. İkisi de bebekteki gelişim geriliği riskini arttırır.
• Alkolün ve kafeinin birlikte tüketilmesi ise gelişim geriliği riskinin iki kat fazlalaşmasına neden olur.

Tüm bunlardan dolayı gebelikte kahve tüketimi hiçbir uzman tarafından önerilmez. Fakat anne adayı kahve tüketmeyi seviyorsa ve çok fazla canı çekiyorsa; her gün olmayacak şekilde ve aşırıya kaçmadığı sürece tüketebilir.

Hamilelerin Günlük Tüketebileceği Güvenli Kafein Miktarı Ne Kadar?

Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneğine göre; fiziksel ve zihinsel olarak sağlıklı bir bebek sahibi olmak isteyen annelerin günlük tüketmesi gereken maksimum kafein miktarı 200 mg şeklindedir. Dünya Sağlık Örgütü ise bu sınırı günlük 300 mg olarak belirlemiştir.

Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) Yetişkinlerde günlük 400 mg kafein,
gebe ve emziren annelerde ise günlük 200 mg kafein tüketiminin maksimum olması gereken değer olduğunu belirtmiştir.

Bu miktarların daha iyi anlaşılması için kahvelerin içindeki kafein miktarlarını örneklememiz gerekirse;

• Kahve zincirlerindeki küçük boy kahveler (237 ml)
• Americano 75 mg
• Macchiato 150 mg
• Latte 75 mg
• Cappuccino 75 mg
• Espresso 75 mg
• Türk kahvesi 50 mg, şeklindedir.

Yani gebelik döneminde aşırıya kaçmadan kahve tüketebilirsiniz. Yine de keyifli kahve zamanlarınızı doğum sonrasına bırakmanızda fayda var.

Fazla tüketimi sonucunda anne için ortaya çıkan sorunlar nelerdir?

• Anksiyete
• Uykusuzluk
• Reflü
• Kalp çarpıntısı
• infertilite (kısırlık)
• Dehidrasyon (sıvı kaybı)

Not: bilindik kahve üreticilerinden, cafeshoplardan temin edilen ürünlerin içeriğinde bulunan ve ortalama olarak tükettiğimiz kafein miktarları

Bu içerikte bulunan bilgiler hiçbir şekilde doktor tavsiyesi yerine geçmez…