İçindekiler
Bakteriler ve insan sağlığı üzerindeki etkileri hakkındaki görüşlerimiz son zamanlarda değişim göstermeye başlamıştır. Bunların arasında hamilelikte probiyotik kullanımı gelir. Mevcut bilgilerimizden hareketle bakterilerin sadece bulaşıcı hastalıklara neden olmadığını, üzerinde yaşadığımız bakterilerin de insan sağlığına destek olduğunu artık biliyoruz. Son zamanlarda yapılan birçok çalışma, bağırsak bakterilerinin;
- Kan şekerini etkili bir şekilde düzenleyebildiğini,
- Bağışıklık sistemini güçlendirebildiğini,
- Enfeksiyonları kontrol edebildiğini,
- Beyinden hafızayı düzenleyen belirli kimyasalları salgıladığını göstermiştir.
Probiyotik nedir?
Probiyotik kelimesi Yunancadan “probios” kelimesinden gelir. “yaşam için” anlamını taşımaktadır. Dünyada ilk kez Lilly ve Stillwell tarafından 1960’larda kullanılmaya başlanmıştır. Şimdilerdeki tanımı ise “yeterli miktarda alındığında konağın barsaklarında mikrobiyal dengeyi düzenleyerek, sağlığını olumlu yönde etkileyen canlı mikroorganizmalardır” şeklindedir. Probiyotikler, gerekli dozda kullanıldığı zaman sağlığı düzelten bir etkiye sahip olduğu düşünülen canlı mikroorganizmalardır. Safra salgısı mide asidi ve gastrointestinal sistemin zor şartlarına dayanıklı özelliklere sahiptir. Probiyotikler, pek çok hastalığın tedavisinde kullanılabilir. Araştırmalara göre akut diyare, antibiyotik kaynaklı diyare ve çocuklar ile bebeklerde inek sütü alerjisini önlediği görülmüştür. Aynı zamanda probiyotikler yağ hücrelerinin birikmesini azaltmaktadır ve bu sayede metabolik ve inflamatuvar süreçleri düzenlemekte rolü vardır.
Her probiyotik denilen besin probiyotik değildir. Probiyotik olabilmesi için FAO ve WHO ‘ya göre cins, tür, suş kodu ve miktarı belirtilmelidir. Eğer bu bilgiler üründe yer almıyorsa bu ürün probiyotik olarak adlandırılamaz.
Probiyotik özellikleri nelerdir?
- Canlılığını koruyabilmeli
- Mide ve safra asitinden etkilenmemeli
- Bağırsak mukozasına tutunabilme yeteneğine sahip olmalıdır
- Barsak çeperine canlı tutunmalı
- Antimikrobiyal bakteriler üretmelidir.
- Besinlere ilave edildiğinde kaliteyi düşürmemelidir.
Hamilelikte Probiyotik Kullanımı Neden Önemlidir?
Probiyotikler, bağırsaklarımızda yaygın olarak bulunanlara benzer canlı mikroorganizmalardır. Bunlar esas olarak bakterilerdir. Hamilelikte probiyotik kullanımı da bu noktada önemlidir. Probiyotikler sağlığımızı destekledikleri için “dost bakteriler” olarak adlandırılırlar. Sindirim sistemimizi sağlıklı tutabilmek için zararlı bakterilerin faydalı bakterilerle dengelenmesi gerekir. Probiyotikler bu dengeye yardımcı olur. Dolayısıyla sindirim sisteminin sağlığını korumaya başlar. Sindirim sistemimizin sağlığı tüm vücudun sağlığını etkiler, bu vesileyle bağışıklık sisteminin desteklenmesine de yardımcı olurlar.
Hamilelikte Probiyotik Kullanımının Yararları
Hamilelik ve emzirme sürecinde beslenme kadar sindirim sistemi sağlığını korumak ta çok önemlidir. Araştırmalar, hamilelikte probiyotik kullanımı için belirli faydaların altını çizer. Özellikle annenin bağırsaklarındaki mikropların sağlığının ve çeşitliliğinin bebeklerin sağlığında önemli bir rol oynadığı görüşünü desteklemektedir.
- Anne ne kadar sağlıklıysa, bebek de o kadar sağlıklıdır. Sağlıklı bir bağırsak florasına sahip olmak, iyi bir kan şekeri kontrolü sağlayarak kilo alımını kontrol altına alabilir.
- Aşırı kilo alımı ve yetersiz kan şekeri kontrolü sadece hamile kadınların sağlığını tehdit etmekle kalmaz, bebeği de riske atar.
- Gestasyonel diyabet hastalar, ileriki yaşamlarında diyabet geliştirme riski oldukça yüksektir. Bunun yanı sıra metabolik sendrom riski ise üç kat daha artış göstermiştir. Aynı yaş grubu ile karşılaştırıldığında, 19-27 yaş arası çocukların diyabet riskinde 8 kat artış vardır.
Probiyotik Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Faktörler
Maternal bağırsak bakterileri, bebek gelişimini etkileyen çeşitli kimyasallar üretir. Örneğin folik asit bebeklerin nörogelişimi için çok önemlidir. Vücutta folik asit, özellikle bağırsakta bifidobakteriler tarafından üretilir. Sağlıklı bir bağırsak florası yeterli folik asit üretir. Özellikle normal doğum sırasında bebek vajinadan geçerken annenin bağırsak florasının etkisiyle kendi florasını oluşturur. Aslında annenin vücudundaki bakteri florası tüm vücuda yayılabilir ve plasenta, göbek kordonu ve doğum kanalı yoluyla bebeğe yayılabilir.
Probiyotik Kullanımında Anne ve Bebek Florası
Anne florası ne kadar sağlıklıysa bebek florası da o kadar sağlıklıdır. Normal doğum olmasa bile nasıl olduğu bilinmemekle birlikte annenin florası plasentaya yerleşecektir. Bir çalışmada, amniyon sıvısı karşılaştırıldığında, mekonyumla doğan bebeklerin doğum şekli ne olursa olsun benzer floraya sahip olduğu bulunmuştur. Dolayısıyla gebelikte probiyotik kullanımına yönelik araştırmalar hız kazanmıştır. Bu çalışmalarda gebelikte probiyotik alan annelerin çocuklarında alerji ve egzama gibi sorunların daha az görüldüğü tespit edilmiştir. Bu sebeple hamilelikte probiyotik tüketimi hız kazanmaktadır.
Hamilelikte Probiyotik Kullanılması
Hamilelikte probiyotik kullanımı, anneye ve bebeğe zarar vermez. Probiyotiğin faydalarına bakıldığında;
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Bebek egzamasını önler.
- Bebekleri besin alerjilerinden korur.
- İdrar yolu enfeksiyonlarını tedavi eder.
- Sindirim sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar.
Dolayısıyla araştırmalar, hamilelik döneminde probiyotik kullanımının zararı olmadığını belirtmektedir.
Besin Takviyesi Olarak Probiyotik Kullanımı
Probiyotik kullanımı bağırsak mikrobiyotasının etkli bir şekilde kolonize olabilmesi için 8 hafta boyunca devam etmesi gerekmektedir. Ayrıca sabahları aç karnına alınması önerilir. Her ne kadar probiyotikler safra asidinden geçebilseler de besin karmaşası öncesinde kullanılması daha iyi olacaktır.
Kullandığınız ya da alıp kullanabileceğiniz probiyotik ürünleri değerlendirmek için Türkiye Probiyotik Rehberini inceleyebilirsiniz.
Bu içerikte bulunan bilgiler hiçbir şekilde doktor tavsiyesi yerine geçmez…
