İçindekiler
Persentil Hesaplama ve Persentil Tablosu
Çocukların gelişim sürecinde adını sıkça duyduğumuz bir kavramdır persentil hesaplama. Kelime anlamı ‘büyüme eğrisi’dir. Çocuğunuzun büyüme ve gelişme durumunun hangi ölçüde ilerlediğini görmenizi sağlayan bir sistemdir.
Her anne ve baba öncelikle çocuk sahibi olmak ister. Çocuk sahibi olunca da bebeğinin sağlıklı büyümesini ister ve bunun için de bebeği düzenli olarak doktor kontrolüne götürmek gerekir. Doktorunuz ilk etapta bebeğin boyunu, kilosunu ve baş çevresinin ölçümünü yapar ve bu ölçüleri tabloda ki yerine koyarak bebeğinizin gelişimini hesaplar. Buna da persentil hesaplama denir. Bulunan sonucu da gelecek dönemde ki kontrollerinde karşılaştırmak amacıyla bilgisayara ve bebeğin karnesine kaydeder. Bir sonraki gidişinizde bu verileri baz alarak bebeğin gelişimini hesaplar. Bunun sebebi bebeğin fiziksel gelişimi hakkında ebeveyne ve doktora genel bir bilgi sağlamaktır.
Bebeklerde Boy Kilo Hesaplama
Bebeğin boy ve kilosu hesaplanırken öncelikle çocuğun cinsiyeti, yaşadığı coğrafya gibi fiziksel özelliklere dikkat ettikten sonra alt ve üst sınır değerleri göz önünde bulundurulur. Bebeklerin gelişim tabloları birbirinden bağımsızdır. Bebeklerde boy kilo hesaplama yapılırken bebeğin doğduğu zaman, doğduğu kilo, beslenme durumu gibi unsurlar da bebeğin boy kilo hesaplamasını değişken kılabilir. Bu noktada önemli olan alt ve üst sınıra dikkat ederek bu sınırı baz almaktır.
Yaşa Göre Boy Hesaplama
Çocuk gelişimini kontrol altında tutmanın bilinen en iyi yollarından biri boy kilo persentil oranıdır. Ebeveyn olarak dikkat etmemiz gereken bir husus da bebeklerde boy kilo hesaplama yapılırken mutlaka bebeğin yaşı göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü persentil tablosunda her yaşın farklı bir değeri, farklı bir ölçümü vardır. Hatta çocuğunuz 3 yaşından büyükse hesaplama yapılırken tam değerler girilmelidir. Şöyle ki 4 yaşındaki erkek çocuğunun yaşı ile 5 yaşındaki erkek çocuğunun yaşı arasında 3 santimden daha büyük bir fark vardır. Bu sebeple 4,5 yaşındaki çocuk için hesaplama 4 yaşına göre de yapılsa, 5 yaşına göre de yapılsa sonuç tutarsız olacaktır. Bunun için en doğru olanı 4 yaş 6 ay değerini bulduktan sonra tam olarak yaşa göre boy hesaplama yapmak olacaktır.
Bebek Kilo Hesaplama
Bebek büyütürken ailelerin en çok üzerine düştüğü hususlardan birisi bebeğin kilosunun normal olup olmadığıdır. Aileler bebek kilo hesaplama yaparken çevrelerindeki diğer bebek ve çocuklarla ister istemez kıyaslama yaparlar. Her bebek farklı büyüme ve gelişim özelliğine sahip olmakla birlikte tek bir normal ölçü yoktur. Ortalamanın biraz altında veya üstünde de olsa bu değerler gayet normal persentil olarak kabul edilir.
Persentil Nedir?
Büyüme eğrisi olarak adlandırılan bu sistem bebeklerin gelişiminin normal şekilde ilerleme durumunun değerlendirilirken kullanılan bir yöntemdir. Kız ve erkek bebeklerin gelişim süreçleri farklı olduğundan kız bebek ve erkek bebeklerde boy kilo persentil hesaplama sonucu çıkan değerler farklılık gösterir. Çocuk gelişimi konusunda persentil hesaplamasının önemi göz ardı edilemeyecek kadar önemlidir. Bu yüzden çocuk doktorları ve ebeveynler tarafından yakından takip edilir.
Boy Kilo Persentil
Çocuklarınızın boy ve kilo değerlerinin yaşlarına göre normal olup olmadığını doğdukları andan itibaren ergenlik dönemine kadar takip etmeniz oldukça önemlidir. Persentil hesaplama işleminde çıkan değerler çocuğunuzun boy-kilo endeksi ile ilgili de ipuçları verebilir.
En Doğru Persentil
Persentil tablosu 10’dan 90’a kadar aralıkların sıralandığı sayısal bir tablodur. Bu tabloda 50 sayısı normal bir değerdir. 10 alt sınır olarak geçerken, 90 ise üst sınır olarak kabul edilir. Ancak doktorlara göre bu tabloda alt sınır 3’e üst sınır ise 97’ye esneyebilir. Birçok internet sitesinde persentil hesaplama programları mevcut olsa bile en doğru yöntem doktorunuzun ölçüp düzenli bir şekilde kaydettiği yöntemdir.
Ebeveyn olarak çocuklarınızın persentil takibini, okul çağına kadar her ay düzenli olarak yapmanız büyük önem taşır. Çünkü çocuğunuzun gelişimi eğer aynı çizgi üzerinde ilerlemezse, bunun yanında boy ve kilo gelişiminde gözle görülür büyük farklılıklar meydana gelirse gelişim geriliği ihtimaline karşı doktorunuza başvurmanız gerekebilir.
Persentil Eğrisi Değerlendirme
Persentil eğrisi değerlendirmesi yapılırken bulunan değerlerin bilinçli bir şekilde kontrolünün yapılması gerekir. Doğru yorumlanması için de özellikle doktorunuz tarafından değerlendirilmesi daha doğru olacaktır.
- 0-10 aralığında ki persentil değeri tabloda ki en düşük değerlerdir. Bu persentil değerlerinde ki bebeklerin gelişimi diğer bebeklere göre oldukça geride olduğu anlamına gelmektedir. Doktorunuzdan yardım almanız gerekmektedir.
- 10-25 aralığında ki persentil değeri tabloda düşük olarak değerlendirilmektedir. Bu persentil değerinde ki bebekler de doktorları tarafından düzenli olarak takip edilmelidir.
- 25-75 aralığında ki persentil değeri normal olarak kabul edilen aralıktır. Yaşıtlarına göre bebeğin gelişimi normal olarak görülmektedir. Düzenli olarak beslenen bebeklerin 3 ayda bir persentil değerleri doktor tarafından kontrol edilmelidir.
- 75-90 aralığında ki persentil değeri tabloda yüksek olarak değerlendirilmektedir. Yaşıtlarına göre bebek daha uzun boy, daha yüksek kilo ya da daha geniş baş çevresine olduğunu göstermektedir. Doktorunuza danışarak gerekli düzenlemelerin yapılması gerekebilir.
- 90-100 aralığında ki persentil değeri tabloda ki en yüksek aralıktır. Bebeğin gelişimi yaşıtları ile karşılaştırıldığında çok yüksek bir aralıkta bulunmaktadır. Bebeğin gelişimi doktor tarafından takip edilmelidir. Çocukta aşırı beslenmeden kaynaklanan obezite gibi sorunlar ile karşılaşılabilir.
Bebeklerin gelişimleri tablodan kontrol edilirken 50 persentil değeri referans alınmaktadır. Persentil değeri aylara ve yıllara göre değişim göstermektedir, bu sebeple de 10 ile 75 aralığında ki persentil değerinin normal kabul edilmesi uzmanlar tarafından söylenmektedir. Cinsiyete göre gelişim hızı farklı olduğundan kız bebeklerin ve erkek bebeklerin persentil aralıkları farklılık göstermektedir.
Persentil Tablosu
Uzmanlar bebeğin büyümesinde yaş haricinde 3 ölçüyü referans almaktadır. Bu ölçüler, boy, kilo ve baş çevresidir. Bazen ebeveynler, ölçülerden ikisini baz alarak yapacakları hesaplamalarda yanıltıcı sonuçlar bulabilmektedirler. Bu sebeple doğru ölçülerin kullanılmasına dikkat edilmelidir. Persentil tabloları kız bebekler ve erkek bebekler için ayrı ayrı hazırlanmıştır. Aşağıda ki görsellerden kontrol edebilirsiniz.
Persentil Tablosu Erkek
Persentil Tablosu Kız
Ay Ay Bebek Gelişimi takibi yapmak için bağlantıya tıklayınız. https://www.anneyasam.net/ay-ay-bebek-gelisimi/
Kaynakça:
Persentil Hesaplama Aracı World Health Organization
https://www.cdc.gov/growthcharts/clinical_charts.htm
