Çocuklar ne kadar televizyon izlemeli sorusundan önce teknoloji nereden nereye geldi sizlere hatırlatmak istiyorum.
Ben siyah beyaz televizyonların olduğu zamanları hatırlıyorum, belirli saatlerde ki TRT yayınlarını izlerdik. Gündüzleri sokakta oynardık, daha sosyaldik, çiçeğin böceğin farkındaydık. O günden bu güne teknoloji akıl almaz bir şekilde gelişti. Bu gelişime bizlerde ister istemez ayak uydurmak zorunda kaldık. Biz bu teknolojiye uyum sağlarken zaman zaman zorluklar da çektiğimiz olmadı değil. Bizden sonra ki nesiller bu sürece daha hızlı adapte oldular hatta bu teknolojinin tabiri caizse içine doğdular.
Akıllı telefonlar ve tabletlerin hayatımıza girmesinden sonra daha bir yaşını doldurmamış bebekler bile teknolojinin farkına varmış durumdalar. Eskiden “televizyon karşısında büyüyen çocuk” değimi artık yerini “telefon ve tabletle büyüyen çocuk” değimine bıraktı.
Gelelim asıl konumuza; Çocuklar ne kadar televizyon izlemeli yada telefon veya tabletle oynamalı?
Yapılan anketlerin sonuçları gerçekten şaşırtıcı, 1 yaşındaki çocukların% 92,2’sinin bir mobil cihaz kullanabildiğini hatta bazıları 4 aylıkken bile mobil cihaz kullandığını gösteriyor. Sonuçların değerlendirmesini size bırakıyorum.
Ekrana bakmak ne kadar kötü olabilir ki sorusunun cevabını vermek gerekirse; Telefon yada tablet ekranlarında maruz kaldıkları renkli resimler yada hareketli görsellerden, beyinlerinin bir anlam çıkartması gerçekten zor. Ekranda ki sembollerin gerçek dünyada temsil ettiklerini anlamlandırmaları yaklaşık 18 ay kadar sürmektedir.
Bu yaşlarda ki çocukların yapması gereken sadece oyun oynamaları, sosyalleşmeleri, çevresinde olan bitenin farkına varmaları, hayal gücünü geliştirecek aktivitelerde bulunmaları onlar için en sağlıklısı olacaktır.
Uzmanlar, 18 aydan küçük çocukların ekran başında zaman geçirmeleri dil gelişimi ve okuma becerisi üzerinde olumsuz etkisi olduğu hatta konuşma bozukluğu ile karşılaşılabileceği konusunda uyarıyorlar. Ayrıca uyku sorunu ve dikkat eksikliği üzerinde de olumsuz etkisi bulunmakta. Üç yaşına kadar teknolojiye çok uzun süre maruz kalmamalarını da ekliyorlar.
Aktif olarak televizyon izlemiyor olsanız da arka planda açık olan televizyon dil gelişiminin olumsuz etkilenmesine sebep olmaktadır. Normal koşullarda saatte 940 kelime konuşan bir ebeveyn, televizyon açıkken 770 kelimeye kadar düşüyor. Bunun anlamı, daha az kelime ve daha az öğrenme demektir.
Ne yapmalıyız?
Öncelikle çocuklarımıza bizler örnek olmalıyız ve onların olduğu ortamlarda telefon yada tabletimiz ile fazla zaman geçirmemeliyiz. Bu konuya özen gösterdikten sonrası daha kolay olacaktır, çünkü çocuklarımız bizleri örnek alıyorlar.
Çocuklar televizyon izlediklerinde yada telefon veya tablet kullanacakları zamanları birlikte geçirmeliyiz. Ebeveynleri ile birlikte izlediklerinde yada kullandıklarında daha fazla öğrenirler. İçerik çok önemli! Doğru uygulamalar ve programlar çocukları bir şeyler hakkında eğitir, ancak çocuklara dil ve matematik gibi bilmeleri gereken şeyleri öğretmek için tasarlanmış uygulama ve programları kullanmaya özen gösterin.
İçeriği ne olursa olsun, çocuğunuzun tablet, telefon yada televizyon başında geçirdiği zamanı 18 aylıktan beş yaşına kadar günde 1 saat sınırlandırabiliriz.
Dikkat etmemiz gerekenler
- Televizyon yada telefonları ödül olarak kullanmayın
- Önceden net bir sınır belirleyin
- Uyarın ve beş dakikalık süre verin.
- Süre dolduğunda sakince “Süre tamamlandı, lütfen tableti kapatın.” uyarısını yapın ve uygulatın
- Uyumluluklarını övün “Bu kadar iyi dinlediğiniz ve tableti kapattığınız için teşekkür ederiz!”
- Farklı bir aktivite teklif edin. Pozitif, dikkat çekici ve farklı yerlere odaklanabileceği bir şey olmalı. Sevdiği bir atıştırmalık yada dışarıda dolaşmak veya televizyon yada telefonda olmayan bir oyun etkinliği de olabilir.
Hiç vermemek olur mu?
Çocuklara tablet, telefon yada televizyon izlemelerini tamamen kısıtlamak tabi ki olmaz. Çocuklarımızın arkadaşları ile sosyalleştiği zamanlarda okul, kreş gibi yerlerde çocuğumuzun telefon yada tablet kullanımını bilmemesi ve diğer arkadaşlarının çok iyi bir şekilde kullandığını gördüğü zamanlarda kendisini kötü hissetmesine sebep olacaktır.
Her şeyin kararını bulmak bizlerin elinde ve sonuçları da hepimiz için daha faydalı olacaktır.
